aqui tem pirulito

by Christos Georgalas

Εντελώς τυχαία, όπως άλλωστε πάντα συμβαίνει, χθες η μέρα εξελίχθηκε εντελώς ανυποψίαστα σε μέρα αφιερωμένη στη Βραζιλία. Ξεκίνησε όταν προσπαθώντας να ξεχάσω τον πονοκέφαλο του χαγκόβερ, αγκομαχούσα διαβάζοντας σε ένα έντυπο Κυριακάτικης εφημερίδας ένα ταξιδιωτικό άρθρο [sic] για αυτήν την μέχρι πρότινος σχεδόν άγνωστη και σίγουρα μακρινή χώρα που εξελίσσεται πια σε οικονομική δύναμη, χωρίς φυσικά να λείπουν και τα προβλήματα. Να πω την αλήθεια, και την προηγούμενη βδομάδα που διάβαζα για το Ρέυκιαβικ, τα ίδια πράγματα λέγανε για την Ισλανδία με την μόνη διαφορά, ότι στην Βραζιλία πετάνε με τα ιδιωτικά τζετ κατευθείαν στο Μαιάμι, ενώ από το Ρέυκιαβικ πάνε στην Νέα Υόρκη, έτσι βολεύει μάλλον. Το δε φωτογραφικό ρεπορτάζ που συνόδευε τα άρθρα ήταν σε κάποια σημεία τόσο ανευρηματικό που και στις δύο περιπτώσεις (διαφορετικά έντυπα, φωτογράφοι, αρθρογράφοι, κτλ και μάλιστα το ένα προερχόμενο από αλλοδαπό έντυπο τύπο) θυμάμαι το ίδιο σκηνικό, κάτι κοπέλες με πολύ ωραία φορεματάκια -ήταν ένα τέλειο που το χάζευα ώρα- να πίνουν κοκταίηλς παρέα με κάτι γιάπηδες σε κάποιον όροφο ενός ψηλού κτιρίου.

Για τους γιάπηδες έχω να πω ότι όταν στην Νέα Υόρκη έγινε το μπουμ των γιάπηδων, κάτι δεκαετίες πριν, εσείς (στην Ισλανδία) ψαρεύατε ακόμα χωρίς GPS, εσείς (στην Βραζιλία) φυτεύατε ζαχαροκάλαμα για να παράγετε ζάχαρη και όχι βιο-αιθανόλη και εσείς (στην Ελλάδα) βάζατε πατάτες στο χωριό. Εξ' ού (?!) και το γελοίο της όλης υπόθεσης με τους γιάπηδες σήμερα. Είναι τόσο μπανάλ, ξεπερασμένοι, βαρετοί και γραφικοί όσο και οι ...χίπιδες, μπορεί -όχι μπορεί, αλλά σίγουρα- και περισσότερο. Για το ταξιδιωτικό ρεπορτάζ έχω να πω ότι έχει περάσει από το να τα βλέπει όλα εξωτικά στο να τα βλέπει όλα κοσμποπολίτικα αλλά με τη ματιά του επαρχιώτη που δεν μπορεί να ξεχωρίσει βασικές διαφορές στη νοοτροπία άλλων. Απαίδευτη ματιά πείτε το, έλλειψη ταξιδιωτικής κουλτούρας ίσως, σίγουρα προβληματική παιδεία και ασυζητητί, μηδενική φαντασία και περιέργεια, που τουλάχιστον πιο παλιοί ταξιδιώτες κατείχαν. Όχι δεν είμαι ρομαντική στο να πιστεύω ότι υπάρχει κάποια 'αυθεντική' Βραζιλία -δεν έχω ιδέα- της οποίας το νόημα κάποιοι χαζοί έχουν χάσει, αλλά δεν παύει να πιστεύω ότι στέλνουν αρθρογράφους με τους οποίους μάλλον θα βαριόμουν όχι απλώς να ταξιδέψω, αλλά και να βγω έξω για ένα ποτό.

by Johan Holthof

Και αφού έφαγα κάτι τέλεια γεμιστά και ο πονοκέφαλος άρχισε να υποχωρεί και να διαβάσω στην εφημερίδα είτε για σκάνδαλα, είτε για γενική γκρίνια, είτε για οικονομική, πολιτική, κτλ κρίση δεν υπήρχε περίπτωση, έπιασα ένα βιβλίο που μου άφησε μια φίλη ενός -τι άλλο?- ταξιδιωτικού συγγραφέα ή όπως τέλοσπαντων λέγονται αυτοί και ορκίζομαι ότι τυχαία το επόμενο κεφάλαιο που είχα να διαβάσω ήταν για την Βραζιλία. Αυτό που υποπτεύομαι ότι σίγουρα δεν είναι καθόλου τυχαίο είναι ότι το όνομα του, A.A. Gill, είναι αναγραμματισμός του Ali G, και πολλές φορές έχω αναρωτηθεί τις τελευταίες μέρες που διαβάζω το βιβλίο, μήπως όπως στα αραβικά, τα σύμφωνα s, l, m παραπέμουν σε παρόμοιες έννοιες όταν γίνονται λέξεις, islam, salam, inshallah, κτλ, μήπως και τα γράμματα a, i, g, l, παραπέμπουν στην αγγλική σε ατομα με απίστευτο χιούμορ, παρατηρητικότητα, insighfulness, και διάθεση για ...κασμέρι.

Εκεί που πριν τα γεμιστά διάβαζα ηλιθιότητες για τα παράθυρα των ουρανοξυστών που βλέπουν απέναντι τα παράθυρα των φαβέλων και τάχα αυτό είναι μια ρομαντική εικόνα που πρέπει να προκαλέσει μια αδιόρατη έκπληξη του στυλ ρε-κοίτα-πως-ζουν-εκεί, ξαφνικά διάβαζα για ένα τέλειο κλαμπ στις φαβέλες που γίνεται κυριολεκτικά χαμός και πέφτει πολύ χορός, και κλασικά πολλά κοριτσάκια εκεί μέσα μένουν έγκυες, όχι μετά το χορό, αλλά κατά τη διάρκεια του χορού και κάτι τέτοια τρελά. Και σιγά μην πήγαινε να κλειστεί ο A.A. Gill σε κανέναν ουρανοξύστη με γιάπηδες και γκομενίτσες. Αναρωτήθηκε απλώς αν θα του την πουν οι φίλοι του που δεν πήγε στο Maracana να δει κανέναν αγώνα και την έβγαλε στην παραλία να κοιτάζει κώλους, τελικά τα έκανε και τα δύο και είχε και την στοιχειώση παιδεία να ξέρει ότι το άγαλμα του Χριστού είναι art deco και περιέγραψε πολύ ωραία πως φαίνεται την νύχτα. Και για την Baja είπε κάτι πολύ ωραία πράγματα που ο άλλος αρθρογράφος είπε ότι οι Βραζιλιάνοι ντρέπονται για την Baja, ότι και καλά είναι υποανάπτυκτη περιοχή και δε λέει, αυτά παθαίνεις άμα όπου πας ψάχνεις τους γιάπηδες και θυμήθηκα τον Δ. που έναν χειμώνα πήρε την σανίδα του και μια σκηνή και ενώ ονειρευόταν να σερφάρει στην Ipanema, την έβγαλε 3 μήνες στην Baja γιατί ήταν τέλεια, αλλά θυμήθηκα και γενικότερα το δικό μου μπέρδεμα να βλέπω βραζιλιάνικα επίθετα, και τη μια να ισπανοφέρνουν, την άλλη να μοιάζουν γερμανικά, όπως και οι φάτσες τους άλλωστε, τυχαία βγήκε η Giselle και άλλες τόσες όπως βγήκαν? Δλδ οκ, back to the basics, just mix some DNA, αχ πότε θα αποκτήσουμε καμιά μεταναστευτική πολιτική με όραμα δεν ξέρω.

Το βράδυ, και αφού έτρεξα εδώ κι εκεί για καφέδες όλο το απόγευμα και τους έπρηξα όλους αχ πότε θα πάμε Βραζιλία οεο, πήγα σε ένα σπίτι και εντελώς τυχαία στην τηλεόραση είχε ένα ντοκυμαντέρ με έναν τύπο που πήγε για λίγες μέρες να μείνει με μια φυλή στον Αμαζόνιο που μέχρι πρόσφατα δεν είχε έρθει σε επαφή με τον πολιτισμένο κόσμο. Ο τύπος ήταν γελοίος όταν προσπαθούσε να μιλήσει τη γλώσσα τους, αυτοί κατακαημένοι που του ζητούσαν λεφτά, μηχανήματα, ρούχα και ότι άλλο, με μια λαμογιά που απεχθάνομαι όπου κι αν την βλέπω, σε πολιτισμένο η μη κόσμο και το τροπικό δάσος ήταν γεμάτο μύγες που τσιμπάνε και στιγμιαία αναρωτήθηκα μήπως όταν πάω και εγώ Βραζιλία απλώς την βγάλω με κανένα μοχίτο σε καμιά παραλία του Ρίο να παρακολουθώ επίδειξη καποέιρα για τουρίστες. Ή έτσι ή θα με ψάχνουν στις φαβέλες, -πιο πιθανό-, μπορεί να αρχίσω και τα drugs, ή μια χαρά μέλος συμμορίας γίνομαι και πολύ γουστάρω. Όμως. Deep inside we all know what a chicken I am.

Μια φορά -ή μάλλον πολλές φορές- στο δημοτικό η κυρία μας έδινε ποιήματα να αποστηθίσουμε, να 'τα μάθουμε απ' έξω' όπως πολύ πιο ωραία λέγεται. Αλλά εκείνη τη μια φορά θυμάμαι και το λόγο που δεν το έμαθα γιατί διάβαζα ένα παιδικό βιβλίο για την Βραζιλία. Το 'πέρα στους πέρα κάμπους΄ δεν το θυμάμαι αλλά το 'ακί τεμ πιρουλίτο, ενφιάδο νο παλίτο, νάο τεμ νάο, πιρουλίτο ντε τοστάο' μια χαρά το θυμάμαι κι ας έχουν περάσει τόσα χρόνια, τόση εντύπωση μου είχε κάνει εκείνο το βιβλίο και το συνιστώ* σε όσους θέλουν μια πρώτη επαφή με τη χώρα, γενικά συνιστώ παιδικά βιβλία για όποιαδήποτε χώρα. To 'saci', βραζιλιάνικη εκδοχή του καλικαντζάρου, ένα μονοπόδαρο, μαύρο διαβολάκι που φοράει κόκκινο σκούφο και μέσα στο δάσος του Αμαζονίου το καταλαβαίνεις από το καρβουνάκι που καίει στην πίπα που καπνίζει, η τελευταία περιγραφή του A.A. Gill να κάθεται στην παραλία του Ρίο, πίσω του το τροπικό δάσος του Αμαζονίου και απέναντι κάπου χαμένη η Αφρική, η πιο kool σημαία του κόσμου και ο πατέρας μου να μου μαθαίνει να λέω βρα-ζι-λί-α πριν αμνημονεύτων χρόνων σε κάποιο μουντιάλ, είναι όλα κι όλα όσα γνωρίζω για την Βραζιλία, extra μερικά ονόματα και trivia ποδοσφαιριστών, καναδυό ταινίες και ότι ο Λούλα προέρχεται από την εργατική τάξη, πολύ πιο extra oi φωτογραφίες του Johan και του Χρήστου. Παίξαμε και ΛΟΤΤΟ προχθές με μια φίλη. 'Οταν δεν πιάσαμε ούτε έναν αριθμό μου είχε πει, ότι οκ θα πάμε άλλη φορά Βραζιλία. Εντελώς τυχαία όμως μου το είπε, ποτέ δεν έχω μιλήσει για Βραζιλία εγώ μέχρι σήμερα.

*'José Bento Monteiro Lobato - O Saci', κάπου υπάρχει και στα ελληνικά